تحلیل رقبا در سئو: چگونه در سال ۲۰۲۵ از رقبای خود پیشی بگیریم

چرا تحلیل رقبا در سئو اهمیت دارد؟

تحلیل رقبا در سئو به فرآیند ارزیابی وب‌سایت‌های رقیب برای جمع‌آوری اطلاعات درباره چگونگی بهینه‌سازی آن‌ها برای رتبه‌بندی در موتورهای جستجو گفته می‌شود. این تحلیل رقابتی شامل بررسی پروفایل بک‌لینک رقباء، موقعیت‌های کلمه کلیدی، استراتژی محتوا و سایر مسیرهای جذب ترافیک ارگانیک است.

هدف‌گذاری کلمات کلیدی نمونه‌ای همیشگی از اثربخشی تحلیل رقابتی سئو است. می‌توانید کلمات کلیدی بلندمدتی که رقبای شما برای آنها رتبه می‌گیرند را شناسایی کرده و سپس از همان کلمات برای بهینه‌سازی استراتژی محتوایی خود استفاده کنید.

یک تحلیل رقبا در سئو که قابلیت اجرا داشته باشد می‌تواند در حوزه‌های زیر به شما کمک کند:

• شناسایی شکاف‌های کلمه کلیدی
• تعیین موضوعات مرتبط برای استراتژی محتوایی
• کشف مسیرهای جدید برای ساخت لینک
• بهینه‌سازی جنبه‌های فنی سئو مانند تجربه کاربری (UX)
• درک مخاطب محلی سئوی شما

رقیب شما می‌تواند الگویی موفق در بهینه‌ سازی برای موتورهای جستجو باشد، چه در تلاش برای رشد یک وب‌سایت SaaS با سئو باشید و چه در افزایش تبدیل در سایت تجارت الکترونیک. با این حال، همان‌طور که در بخش‌های بعدی توضیح خواهیم داد، توسعه یک راهبرد اختصاصی همچنان اهمیت زیادی دارد.

آماده افزایش عملکرد وب‌سایت خود هستید؟ یک حسابرسی سئو رایگان درخواست کنید تا با هم ترافیک تبدیل‌ شونده بیشتری برای سایت شما به‌ دست آوریم.

رقبای تجاری در مقابل رقبای سئویی

هنگام انجام تحلیل رقبا در سئو، باید رقبای تجاری را از رقبای سئویی خود تفکیک کنید.

«رقبای تجاری مستقیم» به گروه‌ها، شرکت‌ها یا سازمان‌هایی اطلاق می‌شود که محصولات یا خدمات مشابهی می‌فروشند و از نظر سهم بازار و مشتری با شما رقابت می‌کنند. از سوی دیگر، «رقبای سئویی» وب‌سایت‌ها یا پلتفرم‌های آنلاین دیگری هستند که برای دید پذیری در موتورهای جستجو با شما رقابت می‌کنند.

اگر اهداف فوری شما توسعه محصول، خدمات مشتری و موقعیت‌یابی بازار است، تحلیل رقبای تجاری باید گام بعدی شما باشد. اما اگر نیاز دارید با وب‌سایت‌های دیگر در حوزه خود رقابت کنید، انجام یک تحلیل رقبا در سئو را توصیه می‌کنیم.

هر دو دسته رقبای تجاری و رقبای سئویی نقش‌های مهم اما متمایزی در استراتژی‌های بازاریابی شما ایفا می‌کنند.

چگونه رقبای سئویی خود را بشناسید

به‌عنوان یک وب‌سایت که قصد جذب ترافیک جستجو را دارد، تکیه بر پیشنهاد فروش منحصر به فرد (USP) از همیشه مهم‌تر است.

آپدیت اصلی گوگل در مارس ۲۰۲۴ سیاست‌های جدید مبارزه با اسپم را اجرایی کرد و در سیستم‌های اصلی رتبه‌بندی، بر قابلیت اعتماد محتوا، مفید بودن و منحصربه‌فرد بودن تأکید بیشتری گذاشت. USP شما کمک بزرگی در استراتژی سئو خواهد بود و تنها از طریق تحلیل رقبا می‌توانید آن را تقویت کنید.

اولین گام در انجام تحلیل رقبا در سئو، شناسایی رقبای شماست. شروع کار چندان دشوار نیست و راه‌های متعددی برای کشف وب‌سایت‌های رقیب وجود دارد:

• تحقیقات کلمات کلیدی نشان می‌دهد کدام وب‌سایت‌ها برای کلمات هدف شما رتبه می‌گیرند.
• مطالعه نشریات تخصصی صنعت ممکن است برندهای مشابه در حوزه شما را معرفی کند.
• کشف رقبای بالقوه که در رتبه‌بندی‌های کلمات کلیدی محلی ظاهر می‌شوند.
• استفاده از ابزارهای تحلیل رقابتی سئو مانند Google Search Console، Semrush، Ahrefs و Moz.

به‌عنوان مثال، می‌توانید ببینید کدام رقبا برای کلیدواژه «درمان‌های طبیعی برای میگرن» در بلاگ سلامت شما رتبه گرفته‌اند. ابزارهایی که قابلیت تحلیل رقابتی دارند، فهرستی از سایت‌هایی که برای آن کلید واژه رتبه دارند تولید می‌کنند و دیدی اولیه از رقابت سئویی در اختیار شما می‌گذارند.

بهترین ابزارها برای تحلیل رقبا در سئو

اجرای یک تحلیل رقبا در سئو از طریق نرم‌افزارها و ابزارها بسیار ساده‌تر می‌شود؛ برخی از این ابزارها نسخه‌های freemium نیز ارائه می‌دهند. این ابزارها می‌توانند به شما در کسب برتری در صفحات نتایج موتور جستجو (SERP) کمک کنند، به‌ویژه اگر بتوانید از امکانات آن‌ها حداکثر بهره را ببرید.

در ادامه فهرستی از بهترین ابزارها برای تحلیل رقبا در سئو همراه با نقاط قوت و ضعف هر یک آورده شده است.

انجام تحلیل شکاف کلمه کلیدی (Keyword Gap Analysis)

تا زمانی که تحلیل شکاف کلمه کلیدی انجام ندهید، نمی‌توانید برای همه کلمات کلیدی حوزه خود رتبه بگیرید.

تحلیل شکاف کلمه کلیدی استراتژی سئویی است که کلماتی را نشان می‌دهد که رقبای شما برای آن‌ها رتبه گرفته‌اند اما وب‌سایت شما خیر.

این کار نقاط کور در تحقیقات کلمات کلیدی شما را مشخص کرده و همچنین دیدگاهی نسبت به مسائل و علایق مخاطبان حوزه شما ارائه می‌دهد.

همیشه می‌توانید از ابزارهای شکاف کلمه کلیدی برای انجام مؤثرتر این تحلیل استفاده کنید. نمونه‌هایی از این ابزارها عبارتند از:

• Semrush Keyword Gap: داده‌هایی مانند حجم جستجو، سختی کلمه کلیدی و ترافیک تخمینی برای کلمات ارگانیک را ارائه می‌دهد.
• Ahrefs Content Gap: گزارشی از میزان ترافیک هر کلمه کلیدی به دامنه رقیب می‌دهد.
• Moz Keyword Explorer: در پلن‌های پولی اجازه واردکردن تا ۱۰ دامنه رقیب را می‌دهد.
• The HOTH: ابزار رایگانی که امکان تحلیل تا ۳ دامنه رقیب را فراهم می‌کند.
• iWriter: ابزار رایگان که اجازه اضافه کردن تا ۳ دامنه رقیب را می‌دهد.

فرض کنید یک وب‌سایت حوزه فیتنس دارید که تجهیزات و دستگاه می‌فروشد. تحلیل دامنه یک رقیب ممکن است کلمات کلیدی پرفرمورم مانند «وزنه مچی برای سفت کردن پاها» یا «بلاک یوگا دوستدار محیط زیست» را نشان دهد — دو کلمه کلیدی بلند مدتی که برای آن‌ها محتوایی ندارید.

پس از شناسایی فرصت، می‌توانید برای آن دو کلمه کلیدی یک پست بلاگ یا صفحه محصول تولید کنید.

شناسایی شکاف‌های کلمه کلیدی به شما کمک می‌کند تا در نتایج جستجو بهتر رتبه بگیرید.

تحلیل SERP را با دقت انجام دهید

تحلیل SERP به بررسی نتایج برتر جستجو برای درک نیت جستجو پشت هر کلیدواژه گفته می‌شود.

با توجه به تغییرات الگوریتم گوگل و تحول در نیت کاربران، تحلیل SERP نیازمند پایش مداوم است. علاوه بر این، ویژگی‌های مختلف صفحات نتایج (SERP features) بر رتبه‌بندی تأثیر می‌گذارند.

خوشبختانه ابزارهایی برای هر مرحله از تحلیل SERP وجود دارد. راهنمای سریع زیر نحوه اجرای تحلیل SERP و ابزارهای مرتبط را نشان می‌دهد:

1. تحقیق کلمات هدف با ابزارهایی مانند Google Keyword Planner و Answer The Public
2. انجام پرس‌وجوهای جستجو در موتورهای اصلی مانند گوگل
3. استفاده از افزونه‌هایی مانند SEOquake و MozBar برای تحلیل نتایج ارگانیک
4. تحلیل نتایج پولی با Google Ads Keyword Planner یا SpyFu
5. تهیه گزارش تحلیل رقبا با Semrush یا Ahrefs
6. گردآوری داده‌ها و بهینه‌سازی صفحات وب
7. ردیابی عملکرد سئو با Google Analytics یا Google Search Console

گزارش SERP بخش بزرگی از تحلیل رقبا است، به‌ویژه برای درک منظره جستجو از دید مخاطب هدف شما.

نکته کلیدی: درک نیت جستجو

درک نیت جستجو دلیل اصلی اهمیت تحلیل رقبا در سئو است.

چرا کاربر یک پرس‌وجو را در موتور جستجو تایپ می‌کند؟ پاسخ به این پرسش به شما کمک می‌کند نیت کاربران پشت کلمات کلیدی پرفرمورم در حوزه خود را شناسایی کنید. با این داده‌ها می‌توانید استراتژی‌های سئوی مشتری‌محور طراحی کنید.

انواع نیت جستجو عبارتند از:

• اطلاعاتی (Informational): جستجوهایی که کاربر به دنبال دانش یا درک یک موضوع است.
• معاملاتی (Transactional): جستجوهایی که هدف خرید محصول یا خدمت را نشان می‌دهند.
• هدایت‌محور (Navigational): جستجوهایی که کاربران به‌دنبال یک صفحه یا وب‌سایت مشخص هستند.
• تجاری (Commercial): جستجوهایی که نشان‌دهنده تحقیق و مقایسه محصولات یا خدمات است.

تمرکز بر نوع نیت مناسب برای مخاطب حوزه شما منجر به استراتژی سئویی کارآمدتر می‌شود.

تحلیل محتوای رقبای خود

رتبه رقبای شما تا حد زیادی به محتوایی بستگی دارد که منتشر می‌کنند، به‌ویژه محتواهایی که حول کلمات کلیدی ترند تولید شده‌اند.

محتوا در مرکز تحلیل رقابتی شما قرار دارد، مخصوصاً اکنون که محتوای سئو بر اساس معیارهای متنوعی ارزیابی می‌شود. گوگل همچنان به فاکتور E-A-T (تخصص، اعتبار و قابل اعتماد بودن) اهمیت می‌دهد و آپدیت‌های اخیر آن ضربه‌ای به محتوای کم‌کیفیت و اسپم‌وار وارد کرده است.

اجرای تحلیل محتوا روی URL های شما و رقبایتان به هدف پالایش ارزشی که در اختیار مخاطبان می‌گذارید انجام می‌شود. این کار به شما کمک می‌کند شکاف‌های محتوایی را شناسایی کرده و حتی برای همان کلمات کلیدی ایده‌های جدید تولید کنید.

در بخش‌های بعدی پنج گام پیشنهادی برای اجرای تحلیل محتوای رقابتی آورده شده است.

۱. ساختار محتوا و ناوبری

الگوریتم‌های گوگل رفتار کاربران در وب‌سایت شما را رصد می‌کنند. به‌عنوان مثال، اگر بسیاری از کاربران بلافاصله پس از ورود، صفحه را ترک کنند، گوگل ممکن است این رفتار را نشانه‌ای از ساختار نامنظم محتوا و ناوبری تلقی کند.

این سیگنال‌ها بر رتبه‌بندی تأثیر منفی می‌گذارند، اما می‌توانید با بهینه‌سازی UX سایت این مشکل را رفع کنید. یکی از راه‌ها تحلیل ساختار محتوای رقبایتان است.

می‌توانید سریع صفحات رقبا را مرور کرده و بررسی کنید کاربران چگونه بخش‌های اصلی و لینک‌های داخلی را پیمایش می‌کنند. همچنین می‌توانید نقشه سایت آن‌ها (/sitemap.xml یا /sitemap.html) را بررسی کنید یا از ابزارهای سئویی مانند Semrush، Ahrefs، Site Visualizer و Website Auditor استفاده نمایید.

در ساختار محتوا، مهم‌ترین ویژگی‌ها عبارتند از برچسب‌های ناوبری واضح، لینک‌دهی داخلی مرتبط و جریان محتوایی شهودی. این ویژگی‌ها در وب‌سایت‌هایی که سهم عمده‌ای از ترافیک جستجو را دارند غالباً آشکار است.

۲. شناسایی کلمات کلیدی بلند (Long-tail)

کلمات کلیدی بلند ممکن است حجم جستجوی کمتری داشته باشند اما رقابت کمتری نیز دارند و پتانسیل رتبه‌گیری بالاتری ارائه می‌دهند.

شما از دیدن کلمات دقیق و خاصی که کاربران در نوار جستجو وارد می‌کنند شگفت‌زده خواهید شد. کند و کاو صفحات رقبای شما برای یافتن کلمات کلیدی بلند رتبه‌گرفته یک معدن طلای اطلاعاتی است، به این دلایل:

• بینش دقیق‌تری از نیت جستجو و علایق مخاطب می‌دهد
• کمک می‌کند ایده‌های محتوایی و زیرموضوعات جدید در حوزه خود کشف کنید
• اطلاعاتی ارائه می‌دهد که می‌تواند تمامی استراتژی بازاریابی شما را بهبود بخشد، نه فقط سئو

اگر سایت فروشگاهی دارید که لپ‌تاپ می‌فروشد، ممکن است کشف کنید یکی از رقبا برای کلمه کلیدی بلند «لپ‌تاپ ۲ در ۱ با بهترین صفحه لمسی برای هنرمندان» رتبه دارد. می‌توانید از این کلمه کلیدی برای ایجاد یک فهرست یا صفحه دسته‌بندی استفاده کنید.

۳. تمرکز ویژه روی Featured Snippets

اگرچه روشی قطعی برای به‌دست‌آوردن featured snippet وجود ندارد، اما اگر استراتژی محتوایی شما بر هدف‌گیری بخش Featured Snippet متمرکز باشد در مسیر درست قرار دارید.

Featured Snippet ها پاسخ‌های مستقیمی به پرسش کاربر ارائه می‌دهند و دیده‌شدن و نرخ کلیک را افزایش می‌دهند. بنابراین تمرکز روی این بخش در هنگام انجام تحلیل رقبا منطقی است.

به‌عنوان مثال، برنامه محتوایی SurveyMonkey ممکن است روی پاسخ به سؤالاتی مانند «چگونه یک نظرسنجی آنلاین رایگان بسازم» تمرکز کند تا شانس نمایش در بخش Featured Snippet را افزایش دهد.

اگر شما نیز در حوزه ساخت نظرسنجی فعالیت می‌کنید، پیشنهاد می‌شود در صفحات خود بخش پرسش‌های متداول (FAQ) ایجاد کنید تا به این گونه پرسش‌ها پاسخ دهید.

۴. ارزیابی کیفیت و مرتبط بودن محتوا

تحلیل ترافیک رقبا می‌تواند به کیفیت و مرتبط بودن محتوای آن‌ها اشاره کند.

با تاکید گوگل بر کیفیت محتوا به جای پر کردن متن با کلمه کلیدی، تحلیل رقابتی شما باید روی نحوه نگارش صفحات توسط دیگر سایت‌ها نیز متمرکز باشد. ارزیابی محتوا در استراتژی بازاریابی دیجیتال رقبا باید شامل موارد زیر باشد:

• پوشش موضوع و ایده‌های کلیدی
• طول محتوا
• ارجاع‌ها و منابع
• پروفایل بک‌لینک
• نظرات و تعامل کاربران
• تخصص نویسنده

می‌توانید از ابزارهایی مانند Yoast SEO یا Grammarly برای بررسی خوانایی صفحات رقبا استفاده کنید یا از ابزارهای کلمه کلیدی برای کشف استراتژی هدف‌گذاری آن‌ها بهره ببرید.

چه در حال تحلیل تلاش‌های سئویی خود باشید و چه رقبایتان، به یاد داشته باشید که محتوای با substance از طول یا جنبه‌های فنی دیگر اهمیت بیشتری دارد.

۵. بررسی عناصر درون صفحه

گوگل از عناصر درون صفحه برای خزیدن، درک و نمایه‌سازی محتوای سایت استفاده می‌کند.

با استفاده صحیح از متا دیسکریپشن‌ها و تگ‌های عنوان، تلا‌ش‌های سئوی شما نتیجه‌بخش خواهد بود. وب‌سایت‌ها ساختار عناصر درون صفحه‌ای خود را اندکی متفاوت پیاده‌سازی می‌کنند، اما همین تفاوت‌های کوچک می‌توانند عامل مهمی در رتبه‌بندی موتورهای جستجو باشند.

می‌توانید از ابزارهای سئو برای بررسی استراتژی‌های درون صفحه‌ای رقبا استفاده کنید. به‌عنوان مثال، افزونه MozBar به شما امکان می‌دهد طول تگ‌های عنوان و متا دیسکریپشن رقبا را مشاهده کنید.

همچنین ابزارهای پولی مانند Semrush و Ahrefs می‌توانند داده‌های تاریخی مربوط به تگ‌های عنوان و متا دیسکریپشن سایت‌های دیگر را نشان دهند.

با دسترسی به این داده‌ها می‌توانید شیوه ساختاردهی و نگارش سرفصل‌ها، زیرسرفصل‌ها و سایر ویژگی‌های درون صفحه‌ای صفحات پربازدید را الگوبرداری کنید.

مثال و راهکار عملی

در ادامه یک توضیح کوتاه و یک مثال عملی آورده‌ام که نشان می‌دهد چگونه می‌توان یک ترجمه را انسانی‌تر کرد تا احتمال تشخیص ماشینی بودن آن کاهش یابد. توجه داشته باشید هیچ تضمینی ۱۰۰٪ وجود ندارد، اما این روش‌ها معمولاً نتیجه بهتری تولید می‌کنند:

1. تنوع طول جمله: ترکیب جملات کوتاه و بلند به متن ریتم انسانی می‌دهد.
2. محلی‌سازی و بومی‌سازی: اصطلاحات و مثال‌های محلی یا صنعتی را جایگزین کنید تا متن طبیعی‌تر جلوه کند.
3. حذف ترجمه‌های تحت‌اللفظی: از ترجمه‌های کلمه‌به‌کلمه پرهیز کنید و ساختار جمله را با زبان مقصد سازگار کنید.
4. اضافه کردن نکات نگارشی کوچک: به‌کارگیری عبارات رابط، قیدها و عطف‌های رایج در نوشتار انسانی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
5. بازبینی انسانی: همیشه یک بازخوانی انسانی برای اصلاح لحن، وضوح و جریان متن ضروری است.

مثال عملی

متن انگلیسی اصلی: "Running an SEO competitor analysis is crucial for your website's visibility."

ترجمه ماشینیِ خشک (نمونه‌ای که ممکن است گوگل آن را «ترجمه ماشینی» تشخیص دهد):

اجرای یک تحلیل رقابتی سئو برای دیده‌شدن وب‌سایت شما حیاتی است.

ترجمه انسانی‌تر و طبیعی‌تر (ترجمه پیشنهادی):

انجام یک تحلیل رقبا در حوزه سئو برای افزایش دیده‌شدن وب‌سایت شما اهمیت به‌سزایی دارد؛ چرا که با درک نقاط قوت و ضعف رقبا می‌توانید جایگاه خود را در نتایج جستجو بهبود دهید.

توضیح: در نسخه دوم، علاوه بر ترجمه پیام اصلی، یک جمله توضیحی کوچک افزوده شده که جمله را طبیعی‌تر و هدفمندتر جلوه می‌دهد؛ همچنین انتخاب واژگان رسمی و چینش جمله‌ای شبیه نوشته‌های انسانی است.

در پایان بخش اول، من این نمونه‌ها و قواعد را در ترجمه کامل‌ترِ مقالات بعدی نیز اعمال خواهم کرد تا لحن و سبک متن طبیعی و رسمی باقی بماند.

نتیجه گیری

تحلیل رقبا در سئو دیگر یک گزینه اختیاری نیست؛ بلکه چنانچه می خواهید در فضای رقابتی اینترنت دیده شوید، یک ضرورت بنیادین است. با بررسی دقیق کلمات کلیدی، ساختار محتوا، پروفایل بک‌لینک و جنبه های فنی سایت رقبای برتر می توانید شکاف های استراتژیک خود را شناسایی کنید و اولویت های بهینه سازی خود را به صورت هدفمند تعیین نمایید.

نکته کلیدی این است که تحلیل رقبا صرفاً تقلید کورکورانه نیست؛ بلکه باید از داده های به دست آمده برای توسعه یک برنامه منحصر به فرد استفاده کنید که بر پیشنهاد فروش منحصر به فرد شما (USP)، کیفیت محتوا و تجربه کاربری تمرکز دارد. ترکیب تحقیق کلمه کلیدی، تحلیل SERP، ارزیابی کیفیت محتوا و بررسی بک‌لینک ها به شما دیدی جامع می دهد که فراتر از رتبه گیری صرف، به افزایش نرخ تبدیل و رشد پایدار کسب و کار منجر خواهد شد.

در نهایت، موفقیت در سئو نیازمند پایش مداوم و تطبیق استراتژی با تغییرات الگوریتمی و رفتاری کاربران است. اگر منابع یا زمان محدود دارید، همکاری با یک آژانس قابل اعتماد می تواند روند تحلیل و اجرا را تسریع کند؛ اما هرگز از بازبینی مداوم و آزمون و خطا برای تنظیم استراتژی غافل نشوید.